De wereld van Jantje

Felix Hess was voor de oorlog een Bekende Nederlander, vooral dankzij de spotprenten die
hij twintig jaar lang tekende voor De Groene Amsterdammer. In zijn rubriek ‘Uit het
Kladschrift van Jantje’ stak hij met zijn pseudo-kindertekeningen opgewekt de draak met
alles en iedereen. Het jennende Jantje nam alle gewichtigheid op de hak en was jarenlang
het geliefde enfant terrible van de Nederlandse pers. Hess is uit ons collectieve geheugen
gewist, zoals zovele Joodse kunstenaars die in de oorlog zijn vermoord. Met hun leven werd
hun kunstenaarschap en veelal ook hun werk vernietigd. Van Hess zijn maar weinig
schilderijen bewaard gebleven en geschriften heeft hij amper nagelaten. Eigenlijk vormen
zijn ‘Jantjes’ de voornaamste bron voor de reconstructie van zijn bestaan. Ze geven een
beeld van de tijd waarin ze werden gemaakt, maar zijn ook vermomde zelfbeelden van de
maker. Dit boek toont een aantal van Hess’ spotprenten en geeft een impressie van zijn
andere werk, zodat de kunstenaar weer een gezicht en een naam krijgt.

Sytze van der Veen (*1952) is historicus. Hij schreef onder meer de biografie van een
achttiende-eeuwse avonturier (Een Spaanse Groninger in Marokko. De levens van Johan
Willem Ripperda) en was jarenlang werkzaam als redacteur van boeken en tijdschriften.